In het toneelstuk ‘The Rivals’ van Richard Sheridan komt ene Mrs. Malaprop voor: een chique dame die zich eloquenter wil voordoen dan ze eigenlijk is en aan de lopende band uitdrukkingen en woorden verhaspelt. Haar naam is afgeleid van het Franse mal à propos (‘te onpas’).

‘The Rivals’ verscheen in 1775 voor het eerst op de planken. Maar nog steeds komen we de naam van Mrs. Malaprop tegen in het woord malapropisme: een onbedoelde verhaspeling met een vaak komisch effect. Wie erop gaat letten, komt ze in het dagelijks leven voortdurend tegen. Zo riep een wiskundedocent op mijn middelbare school ooit uit dat er geen haan op zijn hoofd was die ernaar kraaide. Een vriend van me krijgt regelmatig ergens een puntmuts van. En de buurvrouw van een tante kon op een warme zomerdag erg genieten van een lekker stukje aardbeienbaviaan.

Met een actieve woordenschat van duizenden woorden en uitdrukkingen is het ook niet verwonderlijk dat er af en toe eens iets misgaat in dat gekke brein van ons. Zelfs de allerbeste magazijnmeester haalt wel eens de verkeerde doos uit het schap. En ach, hoe erg is het ook eigenlijk, zo’n verhaspeling? Vaak is een malapropisme goed voor een glimlach – of op zijn minst een opgetrokken wenkbrauw.

En soms schuilt er zelfs wel een bepaalde schoonheid in een verhaspeling. Denk maar aan die man die ‘met het noorderlicht’ vertrok naar betere oorden. Aan oud-politica Femke Halsema, die ooit ‘baalde als een gieter’ na een mislukte kabinetsformatie. Of aan die collega van een goede vriend van me, die regelmatig verzuchtte dat het op kantoor echt ‘kut met de pet op’ was.

Wat is jouw favoriete malapropisme?

mrsdrew

 

Leave a comment